Czym są wały żuchwowe i wał podniebienny?

Jeśli podczas dotykania językiem wyczuwasz twarde wygórowania w żuchwie od strony języka lub na środku podniebienia, najprawdopodobniej są to wały żuchwowe i wał podniebienny. Są to niepatologiczne zgrubienia tkanki kostnej pokryte cienką warstwą błony śluzowej, znane również jako wały kostne. Mogą różnić się one wielkością i kształtem w zależności od indywidualnych cech anatomicznych człowieka.

Choć mogą budzić czasem niepokój z powodu swojego wyglądu, zwykle są to nieszkodliwe zmiany, które nie wymagają leczenia, o ile nie powodują problemów funkcjonalnych lub estetycznych. W tym artykule wyjaśnimy, czym dokładnie są wały żuchwowe i wał podniebienny, jakie są przyczyny ich powstawania, objawy oraz dostępne metody leczenia i postępowania. 

 

Lokalizacja i znaczenie wałów kostnych

Wały żuchwowe najczęściej występują na wewnętrznej stronie żuchwy i zazwyczaj są obustronne. Wał podniebienny znajduje się natomiast w linii pośrodkowej podniebienia twardego. Choć wały te zazwyczaj są bezobjawowe i nie sprawiają bólu, mogą być problematyczne w przypadku osób użytkujących protezy ruchome lub gdy osiągają większe rozmiary.

 

Przyczyny powstawania wałów kostnych

Przyczyny powstawania wałów kostnych nie są jednoznacznie wyjaśnione. Do ich powstawania mogą predysponować: 

- czynniki genetyczne,

- pochodzenie etniczne,

- zgrzytanie i zaciskanie zębów, czyli tzw. bruksizm,

- nieprawidłowe obciążenia zwarciowe.

Wiele badań wskazuje na częstsze występowanie wałów podniebiennych u kobiet, natomiast wałów żuchwowych u mężczyzn.

 

Czy wały kostne sprawiają ból?

Wały żuchwowe i podniebienne mogą być zdiagnozowane podczas rutynowego badania jamy ustnej. Zazwyczaj ze względu na niewielkie rozmiary te zmiany kostne są bezobjawowe i możesz nie zdawać sobie sprawy z ich posiadania. Wały kostne zwykle nie są powodem dolegliwości bólowych z wyjątkiem przypadków nadmiernego ich rozrostu lub obecności u pacjentów użytkujących protezy ruchome, powodując ich gorsze dopasowanie. Rzadko są przyczyną zaburzeń mowy i owrzodzeń błony śluzowej. 

U niektórych osób wywołują strach przed obecnością zmiany nowotworowej. Jeśli wyczuwasz w jamie ustnej podejrzane wygórowania, najlepiej skonsultuj się z dentystą.

 

Jak leczy się wały żuchwowe i wał podniebienny?

W większości przypadków nie wdraża się żadnego leczenia. Najczęściej monitoruje się wielkość tych zmian i ocenia, czy wpływają one negatywnie na codzienne funkcjonowanie. Wskazaniami do chirurgicznego wycięcia wałów kostnych są: 

- złe przyleganie protez lub ich złamania i pęknięcia,

- zaburzenia połykania i mowy, 

- urazowe owrzodzenia błony śluzowej,

- zaleganie resztek pokarmowych,

- względy estetyczne.

Procedura usuwania wałów wykonywana jest w warunkach ambulatoryjnych na fotelu dentystycznym w znieczuleniu miejscowym.

Ciągła obserwacja i konsultacje z dentystą są kluczowe w monitorowaniu tych struktur kostnych, aby uniknąć ewentualnych komplikacji zdrowotnych, dlatego nie zapominaj o regularnych wizytach u dentysty.