Z tego artykułu dowiesz się, jakie są najczęstsze przyczyny białych zmian na języku przypominających plamki oraz kiedy warto skonsultować się z dentystą. Omówione są trzy główne schorzenia: grzybica jamy ustnej, afty oraz leukoplakia, wraz z ich objawami i czynnikami ryzyka. Jeśli na języku lub w innej okolicy jamy ustnej zauważyłeś/aś niepokojącą białą zmianę, która nie znika samoistnie przez 2 tygodnie, warto skonsultować się z lekarzem dentystą i upewnić się jaka jest jej przyczyna.
Grzybica jamy ustnej, afty i leukoplakia (rogowacenie białe) to najczęstsze przyczyny białych plam na języku. Poniżej podajemy krótką charakterystykę tych schorzeń. Pamiętaj, nie bagatelizuj takich zmian!
Grzybica jamy ustnej
Grzybicę jamy ustnej najczęściej powodują grzyby z rodzaju Candida, które stanowią naturalny mikrobiom przewodu pokarmowego. U zdrowych osób grzyby nie powodują rozwoju choroby. Jednak u osób cierpiących na poniższe schorzenia może dojść do przerostu grzybów w jamie ustnej i prowadzić do grzybicy jamy ustnej. Są to:
zaburzeniami odporności,
antybiotykoterapia,
glikokortykosteroidoterapia,
leczenie immunosupresyjne,
cukrzyca
zaburzenia hormonalne, np. niedoczynność tarczycy,
niedożywienie
- stosowanie protez,
- palenie papierosów.
Jakie są objawy grzybicy w jamie ustnej?
Objawy grzybicy jamy ustnej to:
białe plamy (przypominające wyglądem zsiadłe mleko) na błonie śluzowej jamy ustnej,
białe, kożuchowate wykwity, które przy próbie ich usunięcia krwawią,
zaczerwieniona błona śluzowa,
wygładzenie powierzchni języka spowodowane zanikiem brodawek nitkowatych,
suchość,
pieczenie,
zaburzenia smaku.
Leczenie grzybicy jamy ustnej
Grzybica jamy ustnej wymaga leczenia. Najczęściej stosuje się leki przeciwgrzybicze o działaniu miejscowym tj. zawiesiny czy żele. Istotne w procesie leczenia jest również dbanie o higienę jamy ustnej (w tym dezynfekcja protez). Bardzo ważna w leczeniu grzybicy jamy ustnej jest dieta niskowęglowodanowa.
Afty
Jeśli zauważysz na języku białą plamkę, która od razu przekształca się w owalną nadżerkę z czerwoną zapalną otoczką, to prawdopodobnie afta. Te często występujące i nawracające zmiany mogą być małe lub duże i pojawiać się pojedynczo lub w grupach. Afty są bolesne. Utrudniają spożywanie posiłków, mówienie i higienę jamy ustnej. Goją się najczęściej w ciągu 7-14 dni.
Afty - jakie są przyczyny ich powstawania?
Przyczyny powstawania aft zależą od wielu czynników. Uważa się, że dużą rolę odgrywają predyspozycje genetyczne. Podatność na te zmiany zwiększają:
- urazy błony śluzowej,
- alergie i nietolerancje pokarmowe,
- stres,
- infekcje bakteryjne i wirusowe,
- choroby na podłożu autoimmunologicznym,
- niedobory kwasu foliowego żelaza i witaminy B12.
Leukoplakia
Leukoplakia to biała, wyraźnie odgraniczona od niezmienionej błony śluzowej zmiana. Zwykle pojawia się na błonie śluzowej policzków, dziąseł, języku. Nie da jej się usunąć pocieraniem. Błona śluzowa objęta zmianą może być mniej elastyczna od prawidłowej.
Leukoplakia najczęściej występuje u nałogowych palaczy papierosów. Dodatkowym czynnikiem drażniącym jest alkohol. Podstawą do rozpoznania leukoplakii jest pobranie wycinka i badanie histopatologiczne. Jest to zmiana potencjalnie złośliwa.
Leukoplakia włochata
U pacjentów ze zmniejszoną odpornością (np. po przeszczepach narządów) i zakażonych wirusem HIV może dojść do nadkażenia wirusem EBV (Epsteina-Barr) i powstania leukoplakii włochatej. Ma ona postać nadmiernego rogowacenia błony śluzowej najczęściej na bocznej powierzchni języka. Przyjmuje postać białej, ograniczonej plamy o postrzępionych brzegach przypominających ręcznik frotte.
Kiedy iść do dentysty, jeżeli dostrzegam białe plamki?
Jeśli jakakolwiek zmiana w jamie ustnej nie goi się po upływie 14 dni, to dobrze skonsultować się z lekarzem. Niektóre zmiany, takie jak afty, mogą zniknąć samoistnie. Do dalszej diagnostyki zmian mogą być konieczne wymaz lub pobranie wycinka do badania histopatologicznego. Po postawionej diagnozie lekarz może zastosować odpowiednie, skuteczne leczenie. Jeśli pojawiła się u Ciebie jakaś zmiana i jest powodem do zmartwienia, to nie czekaj i udaj się na konsultację do dentysty.
