Ponad połowa dotkniętych chorobą przeżyje raka jamy ustnej po 5 latach. Jeśli choroba zostanie zdiagnozowana wystarczająco wcześnie, istnieje duża szansa na wyleczenie.
Podczas regularnych wizyt dentyści sprawdzają, czy u pacjenta nie występują wczesne objawy raka jamy ustnej, ważne jest jednak, by samemu rozpoznawać znaki ostrzegawcze, aby móc niezwłocznie zwrócić na nie uwagę swemu dentyście.
Oznaki i objawy
Rak jamy ustnej może pojawić się w każdym jej miejscu: na wargach, języku i w gardle, a także na gruczołach ślinowych, w gardzieli, krtani i zatokach. Ponieważ wczesne wykrycie ma znaczenie kluczowe dla pokonania tej choroby, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, jeśli którykolwiek z poniższych objawów utrzymuje się przez ponad 2 tygodnie:
· owrzodzenia, obrzęk, guzki lub zgrubiałe plamki w jamie ustnej lub gardle albo w ich okolicach,
· czerwone lub białe zmiany w jamie ustnej lub na wargach,
· wrażenie obecności guza lub przedmiotu tkwiącego w gardle,
· obrzęk, przez który noszenie protezy jest niewygodne,
· zdrętwienie, ból lub tkliwość w jakimkolwiek miejscu w jamie ustnej, w tym na języku,
· ból w którymkolwiek uchu, lecz bez utraty słuchu,
· trudności w poruszaniu żuchwą lub językiem lub problemy z żuciem, przełykaniem lub mówieniem,
· poluzowane zęby bez ewidentnej przyczyny natury dentystycznej,
· długo utrzymujący się ból gardła lub chrypka.
Jak do tego dochodzi
Choć dokładna przyczyna raka jamy ustnej nie jest znana, pewne czynniki związane ze stylem życia zwiększają ryzyko zachorowania. Wszelkiego rodzaju wyroby tytoniowe – papierosy, cygara, fajki, a także tytoń nieprzeznaczony do palenia – zwiększają ryzyko raka jamy ustnej. 90 procent osób z rakiem jamy ustnej używa wyrobów tytoniowych. Także częste spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko wystąpienia raka jamy ustnej. Ryzyko to jest jeszcze większe u osób używających zarówno tytoniu, jak i spożywających alkohol.
Oprócz tytoniu i alkoholu na ryzyko wpływa też wiek i zwyczaje żywieniowe. Większość nowotworów jamy ustnej występuje u ludzi po 40. roku życia, a ich wystąpieniu może sprzyjać dieta uboga w owoce i warzywa. Należy pamiętać, że intensywna i długotrwała ekspozycja na słońce może spowodować raka warg. W ostatnim czasie zaobserwowano większą liczbę przypadków raka jamy ustnej związanego z przenoszonym drogą płciową wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV 16).
Badania przesiewowe w kierunku raka jamy ustnej i leczenie
Badania w kierunku raka jamy ustnej przeprowadzane przez dentystę są szybkie i bezbolesne. Mają kluczowe znaczenie dla wykrycia choroby w jej wczesnym stadium. Podczas rutynowej kontroli zębów i dziąseł dentysta wizualnie sprawdza także usta i twarz, by skontrolować, czy choroba nie rozprzestrzeniła się poza jamę ustną. Może też palpacyjnie zbadać obszar szyi i szczęki, a także górną i dolną część języka. Badania takie należy wykonywać co pół roku.
W przypadku podejrzenia raka dentysta zaleci biopsję objętego zmianą miejsca. W przypadku diagnozy potwierdzającej chorobę konieczna może być operacja mająca na celu wyleczenie choroby, a następnie radioterapia i chemioterapia.
Najlepsza opcja dla Ciebie
Przede wszystkim zapobiegaj! Codziennie przestrzegaj zasad higieny jamy ustnej, by zapobiec próchnicy zębów i chorobie dziąseł: szczotkuj zęby regularnie pastą z fluorem, codziennie nitkuj przestrzenie międzyzębowe i ogranicz jedzenie słodyczy. Pamiętaj, że właściwe wybory związane ze stylem życia, dotyczące palenia, picia alkoholu czy ekspozycji na słońce mogą znacznie obniżyć ryzyko wystąpienia raka jamy ustnej.
Jeśli wiesz, na co należy zwracać uwagę i regularnie chodzisz na kontrole do dentysty, wczesne oznaki raka jamy ustnej można rozpoznać i podjąć leczenie zanim przekształcą się one w poważny problem.