Z tego artykułu dowiesz się, czym jest staw skroniowo-żuchwowy (TMJ) i jakie są przyczyny oraz objawy jego dysfunkcji (TMD). Dowiesz się również, jak diagnozować TMD, jakie badania wykonać i kto zajmuje się tym problemem. W artykule znajdziesz praktyczne porady, jak zmniejszyć ból związany z TMD.
TMD: co to jest?
TMD (ang. temporomandibular disorder) to zaburzenia stawów skroniowo-żuchwowych. Jeśli doświadczasz: bólu lub sztywności mięśni żucia, trzasków lub przeskakiwania żuchwy, bądź ograniczonej możliwości otwierania ust, to możesz cierpieć na TMD. Schorzenia stawów skroniowo-żuchwowych występują u bardzo wielu osób, częściej u kobiet niż u mężczyzn, jednak wiele z nich nie jest świadomych istniejącego problemu. Ważne, by udać się do specjalisty i ocenić, czy występujące objawy np. trzaski są jedynie chwilowym problemem, czy też oznaką zaawansowanej dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych.
Jak działa staw skroniowo-żuchwowy?
Dzięki dwóm stawom skroniowo-żuchwowym, żuchwa może wykonać ruch przywodzenia i odwodzenia. Dodatkowo porusza się ona na boki, a także do tyłu i do przodu – sprawia to, że jest jednym z najbardziej złożonych stawów w naszym ciele. Łączy on kość żuchwy z kością skroniową czaszki, tym samym umożliwia zakres ruchów koniecznych do tego, byśmy mogli mówić i przeżuwać. Ważnym elementem tego układu są mięśnie żucia, które kontrolują te ruchy.
Co jest przyczyną zaburzeń skroniowo-żuchwowych?
Do dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych może przyczynić się wiele czynników:
- stres,
- urazy,
- parafunkcje tj. obgryzanie paznokci, żucie gumy,
- morfologia twarzy i postura ciała,
- czynniki genetyczne.
Dokładna przyczyna zaburzeń skroniowo-żuchwowych jest zwykle nieznana i bardzo złożona. Zaciskanie i zgrzytanie zębami mogą powodować ból i napięcie mięśni żucia.
Objawy zaburzeń skroniowo-żuchwowych (TMD)
Najczęstszym objawem TMD jest ból okolicy stawu lub mięśni żucia.
Inne objawy to:
- trzaski,
- zablokowanie żuchwy,
- ograniczenie jej ruchów,
- nawracające bóle głowy.
Jeśli zauważyłeś pierwsze oznaki TMD, to udaj się do dentysty, aby uniknąć pogłębiania się dysfunkcji. Nieleczone TMD może prowadzić do poważnych zaburzeń znacząco obniżających komfort życia.
Diagnostyka i leczenie TMD
Podczas konsultacji z dentystą objawów wskazujących na TMD, bierze on pod uwagę wyżej wymienione oznaki i przeprowadza szczegółowy wywiad lekarski – dentystyczny i ogólny. Prosi o szczegółowy opis objawów i wykonuje dokładne badanie, na które składa się obserwacja ruchów żuchwy oraz sprawdzenie napięcia lub tkliwości mięśni żucia. Obrazowanie stawów skroniowo-żuchwowych za pomocą rezonansu magnetycznego (MRI) lub tomografii (CT) może pomóc wykryć istniejące patologie. Przed postawieniem diagnozy dentysta musi wykluczyć także inne przyczyny odczuwanego przez pacjenta dyskomfortu, takie jak zapalenia zatok, bóle zębów, bóle ucha, zapalenie lub zwyrodnienie stawów, czy choroby neurologiczne.
Jak zmniejszyć ból spowodowany zaburzeniami skroniowo-żuchwowymi?
Jednym z najczęstszych stosowanych rozwiązań jest szynoterapia. Jednak trzeba pamiętać, że nie jest ona wystarczająca. Poniżej znajdują się zalecenia, które będą wspomagały leczenie TMD:
Zgłoś się do dentysty, który współpracuje z fizjoterapeutą.
Korzystaj z technik redukujących stres.
Stosuj ćwiczenia rozluźniające, według zaleceń swojego dentysty lub fizjoterapeuty.
Staraj się nie nadwyrężać mięśni żucia – nie ziewaj szeroko, nie żuj gumy i nie gryź dużych kęsów, nie obgryzaj paznokci.
W razie potrzeby stosuj dostępne bez recepty niesteroidowe leki przeciwzapalne o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, według wskazań swojego dentysty lub lekarza.
Jak dbać o zdrowie stawu skroniowo-żuchwowego?
Zdrowie jamy ustnej to nie tylko szczotkowanie zębów pastą z fluorem, nitkowanie i regularne wizyty u dentysty. Jama ustna jest częścią całego układu stomatognatycznego, na który składają się również stawy skroniowo-żuchwowe. Pamiętaj, że ból okolicy stawów i napięcie mięśni żucia powinny skłonić Cię do podjęcia działania. O zdrowie stawów skroniowo-żuchwowych zadbasz redukując stres. Jeśli zaciskasz zęby w nocy, to dobrym rozwiązaniem będzie najpierw kontakt z dentystą, który może zalecić leczenie przy pomocy szyny.
