Dlaczego należy stosować fluorek? Jak podaje Amerykańskie Towarzystwo Stomatologiczne, fluorek jest często nazywany „naturalnym środkiem zwalczającym próchnicę”, zwłaszcza w przypadku rozwijających się zębów. Dobra wiadomość jest taka, że w normalnych warunkach związek ten dostarczany jest ciału w odpowiednich ilościach i zapewnia Ci wszystkie korzyści bez żadnego wysiłku z Twojej strony! Fluorek zawarty w wodzie, żywności lub suplementach pomaga wzmocnić szkliwo zębów, przez co stają się one odporniejsze na próchnicę. Po wyrżnięciu się zębów pomaga on w odbudowie szkliwa, a nawet odwraca proces chorobowy na wczesnych etapach próchnicy.
Jednak podobnie jak w przypadku innych substancji zbyt duża lub zbyt niska dawka może spowodować wystąpienie problemów zdrowotnych. Fluorek to doskonały przykład tego, jak ważne jest zachowanie równowagi. Ogólnie mówiąc, ten pierwiastek jest bezpieczny i skutecznie zapobiega powstawaniu ubytków, należy jednak pamiętać o niewielkim ryzyku związanym z zażyciem zbyt dużej dawki. Obawy zwykle wynikają z możliwości przedawkowania fluorku, zwłaszcza na wczesnych etapach życia, co wiąże się z ryzykiem rozwoju fluorozy.
Czym jest fluoroza?
Według Amerykańskiego Towarzystwa Stomatologicznego fluoroza, czyli inaczej szkliwo plamkowe, rozwija się u dzieci, które przez długi czas spożywają zbyt duże ilości fluorku w okresie kształtowania się zębów. Większość przypadków tego schorzenia dotyczy dzieci, które zażywają suplementy fluorku lub połykają pastę do zębów zawierającą ten związek, przy czym mieszkają w rejonie, w którym wodę pitną poddaje się fluoryzacji. Gdy tylko zęby wyrzną się ponad dziąsła, na ich powierzchni mogą pojawić się smugi, plamki lub dziurki. W poważnych przypadkach szkliwo może stać się brązowe lub czarne, pokryć się szarymi plamkami; w zębach mogą utworzyć się dziurki.
Nie martw się! Te objawy nie będą mieć negatywnych konsekwencji dla zdrowia jamy ustnej Twojego dziecka. Smugi i plamki można leczyć – są one na ogół odwracalne. Zmiany często są tak niewielkie, że tylko dentysta jest w stanie je dostrzec.
Jak można zapobiec fluorozie?
Ryzyko rozwoju fluorozy istnieje do około ósmego roku życia, ponieważ zęby nadal kształtują się pod powierzchnią dziąseł. Oto kilka przydatnych zaleceń dotyczących bezpiecznego stosowania fluorku u niemowląt i dzieci
Dzieci do 3. roku życia:
- Ryzyko wystąpienia fluorozy u dzieci karmionych piersią praktycznie nie istnieje, ponieważ mleko matki zawiera bardzo niską ilość fluorku. Nawet jeśli karmiące lub przyszłe mamy piją fluorowaną wodę, nie przekazują dziecku dużych ilości tego związku.
- Matki podające dzieciom mieszanki mleczne powinny dodawać do proszku lub koncentratu wodę o niskiej zawartości fluoru lub niezawierającą tego pierwiastka. Warto również wybrać mieszanki gotowe do spożycia, jako że zawierają minimalne ilości fluorku.
- Po wyrznięciu się zębów szczotkuj dziecku zęby dwa razy dziennie, ale stosuj tylko bardzo małe ilości pasty do zębów z fluorem.
- Wypluj to! Gdy tylko dzieci będą do tego zdolne, rodzice powinni nauczyć je wypluwania pasty podczas szczotkowania.
Dzieci w wieku 1–3 lat:
- Szczotkuj dziecku zęby dwa razy dziennie, ale ilość nakładanej pasty powinna odpowiadać wielkości ziarnka grochu.
- NIE podawaj dziecku płynu do płukania jamy ustnej przed ukończeniem 6. roku życia, chyba że dentysta lub lekarz zaleci inaczej. U dzieci w wieku poniżej sześciu lat nie rozwinął się w pełni odruch przełykania i mogą połykać więcej płynu, niż wypluwają.
Pamiętaj, że w większości przypadków fluorozie można zapobiec. Przypominaj dzieciom, że nie powinny połykać pasty podczas szczotkowania zębów. W razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących bezpieczeństwa stosowania fluorku u dzieci skonsultuj się z dentystą.
Leczenie fluorozy
W rozwiniętych rejonach świata fluoroza nie wiąże się z występowaniem stanu chorobowego, który sprzyja powstawaniu ubytków lub zagraża zdrowiu dziecka. Niektóre przypadki fluorozy są na tyle nieszkodliwe, że nie wymagają żadnego leczenia, zwłaszcza jeśli objawy występują na tylnej powierzchni zębów. Jeśli jednak niepokoi Cię stan zębów Twojego dziecka, możesz zdecydować się na zabieg wybielania.
Suplementy fluorku
Suplementy fluorku należy stosować zgodnie z zaleceniem lekarza lub dentysty. Przeznaczone są dla dzieci w wieku 0,5–16 lat, zamieszkujące rejony, w których woda nie jest fluorowana i znajdujące się w grupie wysokiego ryzyka rozwoju próchnicy.
Fluorek wystęoujący w wodzie pitnej
Zgodnie z zaleceniem Amerykańskiego Towarzystwa Stomatologicznego zawartość fluorku w wodzie pitnej, korzystny dla zdrowia jamy ustnej, powinna wyglądać następująco: 0,7 części fluorku na milion części wody. Na podstawie Ustawy o bezpiecznym spożyciu wody amerykańska Agencja Ochrony Środowiska (EPA) wymaga od właścicieli publicznych sieci wodociągowych, aby informowali swoich klientów o przypadkach przekroczenia zalecanego poziomu fluorku naturalnie występującego w wodzie pitnej.
Jeśli mieszkasz w rejonie, gdzie poziomu fluorku naturalnie występującego w wodzie pitnej przekracza 0,7 części na milion, rozważ możliwość korzystania z innych źródeł wody lub z domowych systemów filtrowania – zmniejszysz w ten sposób ryzyko rozwoju fluorozy u swoich dzieci.
Agencja Ochrony Środowiska nie reguluje spożycia wody pochodzącej z prywatnych studni, ale zaleca pobieranie próbek raz w roku i przekazywanie ich do analizy. Jeśli Twój dom zaopatrywany jest w wodę pochodzącą z prywatnej studni, najlepiej co roku przebadaj ją pod kątem zawartości fluorku, zwłaszcza jeśli masz małe dzieci. Poziom fluorku naturalnie występującego w wodzie pitnej różni się znacznie w zależności od rejonu. Pokaż dentyście i lekarzowi wyniki badania próbek wody pochodzącej ze studni, a udzielą Ci porady dotyczącej Waszych potrzeb związanych ze spożyciem fluorku.
Ogólnie mówiąc, fluorek stosowany zgodnie z zaleceniami jest bezpieczny i pozytywnie wpływa na zdrowie jamy ustnej Twojego dziecka. Przekazanie dzieciom wiedzy dotyczącej prawidłowej higieny jamy ustnej może być czasami trudne, jednak zapewnienie im odpowiedniej ilości fluorku jest całkiem proste. W razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących ilości fluorku odpowiedniej dla Twojego dziecka skonsultuj się z dentystą, pediatrą lub lekarzem pierwszego kontaktu.
