Biała plamka na języku – czy jest niebezpieczna dla zdrowia?

1. Grzybica jamy ustnej
2. Jakie są objawy grzybicy w jamie ustnej?
3. Leczenie grzybicy jamy ustnej
4. Afty
5. Leukoplakia
6. Leukoplakia włochata
7. Kiedy iść do dentysty, jeżeli dostrzegam białe plamki?

Grzybica jamy ustnej, afty i leukoplakia (rogowacenie białe) to najczęstsze przyczyny białych plam na języku. Poniżej podajemy krótką charakterystykę tych schorzeń. Pamiętaj, nie bagatelizuj takich zmian!

Grzybicę jamy ustnej najczęściej powodują grzyby z rodzaju Candida, które stanowią naturalny mikrobiom przewodu pokarmowego. U zdrowych osób grzyby nie powodują rozwoju choroby. Jednak u osób cierpiących na poniższe schorzenia może dojść do przerostu grzybów w jamie ustnej i prowadzić do grzybicy jamy ustnej. Są to:

• zaburzeniami odporności,

• antybiotykoterapia,

• glikokortykosteroidoterapia,

• leczenie immunosupresyjne,

• cukrzyca

• zaburzenia hormonalne, np. niedoczynność tarczycy,

• niedożywienie

• stosowanie protez,
• palenie papierosów.

Objawy grzybicy jamy ustnej to:

• białe plamy (przypominające wyglądem zsiadłe mleko) na błonie śluzowej jamy ustnej,

• białe, kożuchowate wykwity, które przy próbie ich usunięcia krwawią,

• zaczerwieniona błona śluzowa,

• wygładzenie powierzchni języka spowodowane zanikiem brodawek nitkowatych,

• suchość,

• pieczenie,

• zaburzenia smaku.

Grzybica jamy ustnej wymaga leczenia. Najczęściej stosuje się leki przeciwgrzybicze o działaniu miejscowym tj. zawiesiny czy żele. Istotne w procesie leczenia jest również dbanie o higienę jamy ustnej (w tym dezynfekcja protez). Bardzo ważna w leczeniu grzybicy jamy ustnej jest dieta niskowęglowodanowa.

Jeśli zauważysz na języku białą plamkę, która od razu przekształca się w owalną nadżerkę z czerwoną zapalną otoczką, to prawdopodobnie afta. Te często występujące i nawracające zmiany mogą być małe lub duże i pojawiać się pojedynczo lub w grupach. Afty są bolesne. Utrudniają spożywanie posiłków, mówienie i higienę jamy ustnej. Goją się najczęściej w ciągu 7-14 dni.

Przyczyny powstawania aft zależą od wielu czynników. Uważa się, że dużą rolę odgrywają predyspozycje genetyczne. Podatność na te zmiany zwiększają:

- urazy błony śluzowej,  

- alergie i nietolerancje pokarmowe,

- stres, 

- infekcje bakteryjne i wirusowe,

- choroby na podłożu autoimmunologicznym,

- niedobory kwasu foliowego żelaza i witaminy B12.

Leukoplakia to biała, wyraźnie odgraniczona od niezmienionej błony śluzowej zmiana. Zwykle pojawia się na błonie śluzowej policzków, dziąseł, języku. Nie da jej się usunąć pocieraniem. Błona śluzowa objęta zmianą może być mniej elastyczna od prawidłowej.

Leukoplakia najczęściej występuje u nałogowych palaczy papierosów. Dodatkowym czynnikiem drażniącym jest alkohol. Podstawą do rozpoznania leukoplakii jest pobranie wycinka i badanie histopatologiczne. Jest to zmiana potencjalnie złośliwa.

U pacjentów ze zmniejszoną odpornością (np. po przeszczepach narządów) i zakażonych wirusem HIV może dojść do nadkażenia wirusem EBV (Epsteina-Barr) i powstania leukoplakii włochatej. Ma ona postać nadmiernego rogowacenia błony śluzowej najczęściej na bocznej powierzchni języka. Przyjmuje postać białej, ograniczonej plamy o postrzępionych brzegach przypominających ręcznik frotte.

Jeśli jakakolwiek zmiana w jamie ustnej nie goi się po upływie 14 dni, to dobrze skonsultować się z lekarzem. Niektóre zmiany, takie jak afty, mogą zniknąć samoistnie. Do dalszej diagnostyki zmian mogą być konieczne wymaz lub pobranie wycinka do badania histopatologicznego. Po postawionej diagnozie lekarz może zastosować odpowiednie, skuteczne leczenie. Jeśli pojawiła się u Ciebie jakaś zmiana i jest powodem do zmartwienia, to nie czekaj i udaj się na konsultację do dentysty.