Ostatnia aktualizacja artykułu: 09 May 2024
Ostatnia aktualizacja artykułu: 09 May 2024
Autor artykułu: lek. dent. Bogumiła Szeląg
Ten artykuł przeczytasz w 4,5 minuty
Przebarwienia na zębach spowodowane przez kawę to częsty problem, z którym boryka się wielu miłośników tego napoju. Mimo że kawa jest doceniana za swoje pobudzające właściwości i bogaty smak, częste jej picie może prowadzić do pojawienia się nieestetycznego, brązowego osadu na zębach. Wiele osób szuka skutecznych metod, aby przywrócić zębom naturalną biel, ale czy istnieje sposób na pozbycie się i zapobieganie takim przebarwieniom?
Znajomość czynników wpływających na przebarwienia zębów jest istotna dla wszystkich, którzy chcą zadbać o estetykę swojego uśmiechu. Ta wiedza pozwoli na podjęcie świadomej decyzji dotyczącej wybielania zębów. Przebarwienia zębów dzieli się na dwa rodzaje:
endogenne, czyli spowodowane czynnikami wewnętrzpochodnymi
oraz egzogenne, czyli spowodowane czynnikami zewnątrzpochodnymi.
Do nich zalicza się:
urazy zębów,
leczenie endodontyczne, czyli leczenie kanałowe,
przyjmowanie niektórych leków, np. antybiotyków z grupy tetracyklin,
przedawkowanie związków fluoru,
choroby ogólnoustrojowe.
Taki rodzaj przebarwień wynika z różnych problemów zdrowotnych i wymaga specjalistycznego leczenia. Dlatego w przypadku przebarwień wewnątrzpochodnych stosowanie produktów wybielających zęby w warunkach domowych za pomocą ogólnie dostępnych preparatów nie wpłynie znacząco na zmianę koloru.
Za czynniki zewnątrzpochodne uznaje się:
barwniki znajdujące się w pokarmach,
napoje typu: kawa, herbata, czerwone wino,
antybakteryjne płukanki do ust zawierające chlorheksydynę.
Barwniki znajdujące się w powyższych produktach mogą kumulować się w złogach nazębnych, na zewnętrznej powierzchni szkliwa oraz w głębszych tkankach zęba i w ten sposób powodować widoczne przebarwienia. Dobra wiadomość jest taka, że dzięki odpowiedniej higienie jamy ustnej można im zapobiec.
Przyczyną, dla której kawa powoduje przebarwienia i osad na zębach są znajdujące się w niej związki z grupy polifenoli występujące naturalnie w roślinach. Ich rolą jest odstraszanie zwierząt roślinożernych, ochrona przed owadami i grzybami. Ponadto występują one nie tylko w kawie, ale i w winie, herbacie lub kakao. Co oznacza, że także i te produkty mogą powodować przebarwienia na zębach.
Kwas chlorogenowy, to znajdujący się w kawie związek organiczny z grupy polifenoli, który w wyniku reakcji utleniania przekształca się w barwnik. Niestety z dużą łatwością wbudowuje się on w płytkę nazębną. Im bardziej szorstka powierzchnia zębów, tym chętniej przyłączają się do niej barwniki. Efektem jest osad przybierający odcienie od żółtych po ciemnobrązowe.
Ponadto brak regularnego oczyszczania zębów z zastosowaniem prawidłowej techniki szczotkowania prowadzi do powstania na ich powierzchniach złogów płytki bakteryjnej, w którą barwniki z łatwością się wbudowują. Produkty spalania tytoniu również nie pozostają obojętne dla koloru zębów.
U większości osób osad po kawie można bez problemu usunąć. Najlepszą metodą jest profesjonalna higienizacja wykonana w gabinecie stomatologicznym obejmująca skaling, piaskowanie i polerowanie zębów. Piaskowanie to zabieg profilaktyczny, który wykonuje się, by usunąć płytkę nazębną oraz powierzchniowe przebarwienia pochodzenia egzogennego. Niestety u części pacjentów, u których doszło do pęknięć i starcia szkliwa zębów, a tym samym do odsłonięcia zębiny, barwniki mogą wbudowywać się w zębinę. Wtedy proces ich usunięcia staje się nieco trudniejszy.
Zasadniczy argument, który powinien przekonać, że należy myć zęby przed wypiciem kawy, to fakt, że do oczyszczonej, gładkiej powierzchni zębów barwniki z kawy będą przylegały w mniejszym stopniu. Ponadto kwasowość kawy może stopniowo prowadzić do uszkodzenia szkliwa na drodze erozyjnej. Dlatego jeśli musimy umyć zęby po wypiciu kawy, należy zrobić to po ok. 30-40 minutach od wypicia - w tym czasie kwasy w jamie ustnej ulegają neutralizacji. W przeciwnym razie istnieje ryzyko częściowej utraty powierzchniowych warstw szkliwa. Warto też pamiętać, że dodanie mleka do kawy powoduje wzrost pH napoju, dzięki czemu zmniejsza się jego erozyjny potencjał i negatywny wpływ na szkliwo zębów.
Chęć sięgnięcia po szczoteczkę i pastę do zębów po wypiciu kawy jest jednak zrozumiała. Nieprzyjemny zapach z ust oraz pozostający na języku osad po wypiciu kawy jest spowodowany zawartą w niej kofeiną oraz taninami, które mają działanie wysuszające. Zmniejszone wydzielanie śliny osłabia funkcję oczyszczenia jamy ustnej, przyczyniając się do halitozy, czyli nieświeżego oddechu. Dlatego pamiętaj - sięgnij po szczoteczkę i pastę do zębów ok. 30-40 min od wypicia kawy.
Najlepszą metodą zapobiegającą powstawaniu przebarwień jest regularna higiena jamy ustnej. Należy szczotkować zębów minimum dwa razy dziennie przez dwie minuty. Zarówno prawidłowa technika mycia oraz twardość włosia szczoteczki ma wpływ na efektywność oczyszczenia powierzchni zębów. Warto stosować do tego szczoteczki o specjalnym ułożeniu włókien i wyprofilowanej główce. Dobrym wyborem będą szczoteczki z linii Colgate 360°, których włókna docierają do trudnodostępnych miejsc jamy ustnej. Dodatkowym i niezbędnym elementem higieny jamy ustnej jest nitkowanie przestrzeni międzyzębowych nicią dentystyczną. Pomaga ona w usuwaniu płytki bakteryjnej, w której kumulują się barwniki.
Oprócz regularnej i dokładnej higieny jamy ustnej, warto wypróbować tych kilka metod wspierających zapobieganie powstawaniu przebarwień po kawie:
przepłukiwanie ust wodą,
dodawanie do kawy mleka, które może zmniejszyć intensywność osadu i przebarwień,
krótki czas konsumpcji kawy - sączenie jej przez kilka godzin powoduje, że powierzchnia zębów dłużej kontaktuje się z substancją barwiącą.
Aby pozbyć się przebarwień i osadów po kawie na dłuższy czas i w bardziej widoczny sposób, warto sięgnąć po te 3 sposoby:
higienizacja w gabinecie dentystycznym,
profesjonalne wybielanie zębów u dentysty,
Często higienizacja u dentysty obejmująca skaling, piaskowanie i polerowanie doprowadzi do całkowitego usunięcia ciemnobrązowych przebarwień powstałych na zębach. Jeśli okazuje się ona niewystarczająca a efekt jest niesatysfakcjonujący, warto skorzystać z profesjonalnego gabinetowego wybielania, do którego wykorzystywane są żele wybielające. Decyzja o metodzie wybielania, np. wybielania nakładkowego lub z użyciem lampy, zależy od kilku czynników i jest podejmowana po dokładnym badaniu stomatologicznym i omówieniu zabiegu z pacjentem. W codziennej higienie jamy ustnej warto stosować produkty o działaniu wybielającym, takie jakpasty do zębów z linii Max White Ultra. Pomagają one w usuwaniu w bezpieczny dla szkliwa sposób przebarwień powierzchniowych spowodowanych właśnie kawą.
Zdarza się też, że sposobów na usunięcie osadu i przebarwień po kawie szukamy w Internecie i trafiamy na domowe, naturalne metody, które mają nam w tym pomóc. Trzeba jednak wiedzieć, że wybielanie zębów poprzez płukanie jamy ustnej wodą utlenioną, wcieranie sody oczyszczonej lub proszku do pieczenia, czy ssania oleju kokosowego nie znajdują uzasadnienia dla ich stosowania.Obecnie dzięki dostępności różnych procedur wybielania zębów o potwierdzonej skuteczności i bezpieczeństwie, takie domowe sposoby na usunięcie przebarwień nie powinny być stosowane.
